ذکر فصول دوره سال در ماههای رومی و روسی

فصل بهار : ماه آزار ، ماه نیسان ، ماه ایار

ماه آزار

فصل بهار روح زمانها است ، و اول آن ماه ( آزار ) است و شماره روزهایش سی و یک روز است در این ماه شب و روز پاکیزه است ، زمین نرم می شود ، غلبه بلغم از بین می رود و خون به هیجان می آید در این ماه غذاهائی که خورده می شود باید سبک و لطیف باشد ، غالبا خوراک در این ماه از گوشت و تخم مرغ نیم برشت نباید عاری باشد .

از خوردن سیر و پیاز و ترشی تا اندازه ای در این ماه باید پرهیز کرد نوشیدن مسهل و استمال فصد و حجامت در این ماه پسندیده است .

ماه نیسان

نیسان سی روز است در این ماه روزها بلند می شود ، مزاج فصل بهار در آن نیرومند می شود ، خون به جنبش می آید و بادهای شرقی در آن وزیدن می گیرد در این ماه خوردن کباب و گوشتی که با سرکه به عمل بیاید و گوشت شکار مفید است عمل مجامعت در این ماه مناسب است ماساژ بدن در حمام به وسیله روغن نیکو است ، و آب ناشتا خوردن در این ماه خوب نیست بوئیدن ریاحین و طیب بسیار پسندیده است .

ماه ایار

ایار سی و یک روز است در این ماه بادها صاف می شود و این ماه آخر فصل بهار است از خوردن غذاهای شور و گوشتهای سنگین ، مانند کله حیوانات و گوشت گاو و افراط در خوردن ماست نهی شده و در این ماه صبحگاهان به حمام رفتن بسیار مفید است ، و حرکت و تقلای زیاد قبل از غذا پسندیده نیست .

فصل تابستان : ماه حزیران ، ماه تموز ، ماه آب

ماه حزیران

حزیران سی و یک روز است در این ماه غلبه بلغم و خون از میان می رود و دوره غلبه مره صفرا روی می آورد در این ماه نیز از رنج و زحمت بسیار نهی شده و از خوردن گوشتهای چرب و زیاده روی در مصرف گوشت و بوئیدن مشک و عنبر منع کرده اند خوردن سبزیهای خنک مانند کاسنی و خرفه و خیار گل بسر و خیار چنبر و شیر خشت و میوه های مرطوب و مصرف ترشیها و گوشت بره ششماهه و هفت ماهه تا یکساله و گوشت بز یکساله و مرغهای خانگی و طیهو و دراج و شیر گاو و ماهی تازه بسیار لازم و نافع است .

ماه تموز

تموز سی و یک روز است و گرمی هوا در این ماه شدید می شود ، آب کم می شود و آب سرد ناشتا نوشیده و چیزها سرد وتر خورده می شود غذاهای لطیف سریع الهضم خورد شود ، چنانچه درحزیران گذشت و ازگلها و شکوفه های خنک مرطوب خوشبوی استفاده شود .

ماه آب

آب سی و یک روز است بادهای سموم در این ماه شدید می شود ، هنگام شب زکام به هیجان می آید ، باد شمال شروع به وزیدن می کند ، در این ماه مزاج به ترید و چیزهای مرطوب خوردن صالح و سالم می گردد خوردن ماست نافع است و از مجامعت زیاد باید پرهیز کرد همچنین از خوردن مسهل ، رنج و مشقت جوارج را باید کم کرد ، از گلهای خنک بهره مند شد .

فصل پائیز : ماه ایلول ، ماه تشرین اول ، ماه تشرین آخر

ماه ایلول

ایلول سی روز است در این ماه هوا پاکیزه می شود ، تسلط مره سوداء قوی می گردد شرب مسهل بد نیست ، خوردن شیرینی ها و گوشت های معتدل ، مانند گوشت گوسفند یکساله و بزغاله نر سودمند است از خوردن گوشت گاو و زیاده روی در خوردن کباب و گوشتهای سرخ کرده و افراط در رفتن حمام باید پرهیز کرد ، و از استعمال بوهای خوش معتدل المزاج نباید غافل بود و از خوردن خیار چنبر و خربزه نارس باید اجتناب کرد .

ماه تشرین اول

تشرین اول سی و یک روز است و بادهای مختلف در این ماه می وزد باد صبا در آن نفس می کشد در این ماه از فصد و نوشیدن داروها باید پرهیز کرد مجامعت در آن خوب است خوردن گوشت پرواز چرب و انار میخوش نافع است ، و مصرف میوه بعد از طعام مفید است گوشت با حبوبات مصرف شود از نوشیدن آب باید کم کرد و به فعالیت جوارح و اعضاء افزود .

ماه تشرین آخر

تشرین آخر سی روز است در این ماه ، باران درشت قطره از نزول باز میماند ، در آن از نوشیدن آب هنگام شب نهی شده ، از دخول حمام و جماع باید کم کرد ، در اول هر صبح جرعه ای از آب گرم نوشیدن مصلحت است از خوردن سبزیهائی مانند کرفس و نعناع و تره تیزک باید اجتناب کرد .

فصل زمستان : ماه کانون اول ، ماه کانون آخر ، ماه شباط

ماه کانون اول

کانون اول سی و یک روز است در آن ماه بادهای تند شدید شود سرمای هوا زیاد می گردد هر چه در تشرین آخر ذکر شد ، در این ماه نیز نافع است از خوردن خوراکیهای سرد باید حذر کرد از حجامت و فصدپرهیز نمود غذاهای گرم بالقوه یا بالفعل باید استعمال کرد .

ماه کانون آخر

کانون آخر سی و یک روز است در این ماه غلبه بلغم تقویت می شود و شایسته است ، ناشتا آب گرم بنوشیم جماع در آن پسندیده است سبزیهای گرم مانند کرفس و تره تیزک و کارو در آن ماه برای احشاء و اعضای درون شکم مفید است اول روز به حمام رفتن و ماساژ بدن به روغن حیزی و آن چه با آن مناسبت دارد سودمند است از شیرینی و خوردن ماهی تازه با ماست باید دوری جست .

ماه شباط

شباط بیست و هشت روز است بادها در آن مختلف می شود و باران زیاد می بارد گیاه و علف سر از زمین بیرون می آورد آب در شاخه های درختان جاری می شود خوردن سیر و گوشت پرندگان و شکار و میوه های خشک شده سودمند است جماع و حرکت و فعالیت و کار در این ماه بسیار نیکو است .